stof die ontstaat bij de afbraak en verbranding van eiwitten. Bij zoogdieren is ureum het voornaamste eindprodukt van de stikstofstofwisseling.
Bij de afbraak van eiwitten ontstaat eerst het veel giftiger ammoniak, dat in de lever in ureum wordt omgezet. Het komt vnl. voor in de urine (door de mens wordt ca. 30 g per dag uitgescheiden), maar ook in het bloed. Wegens de grote oplosbaarheid in water (tot ca. 500 g/1) kan ureum in urine vrijwel niet uitkristalliseren. Ook in sommige schimmels komt ureum voor.Ureum was de eerste organische verbinding die synthetisch werd bereid (in 1828 door F.Wöhler). Hij deed dat door ammoniumcyanaat in waterige oplossing te verhitten. Tegenwoordig wordt ureum op grote schaal verkregen bij hoge temperatuur en druk uit ammoniak en kooldioxide. Ureum is het uitgangsprodukt voor het maken van zeer uiteenlopende stoffen als kunstharsen (o.a. ureumformaldehydehars), enkele slaapmiddelen, urethanen, sulfaminezuren en hydrazinen. In de aardolieraffinaderij gebruikt men ureum voor het ontparaffineren van ruwe smeeroliën (ureumproces), waarbij als nevenprodukt vaste alkanen worden verkregen. In de landbouw gebruikt men ureum als stikstofmeststof met een hoog stikstofgehalte (46 %).
Ureum wordt aan herkauwers gegeven als eiwitvervangend produkt, als in de rest van het rantsoen (b.v. bij maïskuilvoeding) te weinig eiwitten aanwezig zijn. In de pens wordt, als het pensmilieu gunstig is, door pensbacteriën uit ureum bacterie-eiwit gevormd dat normaal door de herkauwers kan worden opgenomen. In de vs wordt deze stikstofbron zeer veel gebruikt; in België en Nederland zeer beperkt.
