Gepubliceerd op 01-12-2020

garnalen

betekenis & definitie

schaaldieren die voorkomen in zoet, brak en zout water tot in de diepzee. Garnalen komen o.a. voor in de Noordzee en in de Waddenzee; de gewone garnaal (Crangon crangon) komt het meeste voor.

Hij wordt ca. 8 cm lang en kan ca. drie jaar worden. In de winter trekt de garnaal naar dieper water, om in het voorjaar terug te keren naar de getijdenzone. Tweetot driemaal per jaar legt het wijfje duizenden eitjes die aan het achterlijf vastkleven. De jongen fungeren eerst geslachtelijk als mannetjes, later gaan zij over in wijfjes. De garnalen voeden zich met wormen, kleine kreeftjes en weekdieren. Zij worden vervolgd door bodemvissen (m.n. de kabeljauw) en door de mens (via de garnalenvisserij).De visserij op de garnaal vindt plaats langs de gehele Noordzeekust, het Kanaal en de Atlantische-Oceaankust. Men vist meestal met de boomkor. De vangst wordt veelal aan boord gekookt en gezouten. Thuiswerksters pellen de garnalen, waarbij het eetbare vlees van de gekookte garnalen uit de harde chitinehuid wordt getrokken. Garnalen worden geconserveerd met 0,5 % benzoëzuur en zijn enkele dagen houdbaar. Zij kunnen bederven door o.a. giftige stoffen afkomstig van bacteriën zonder dat er smaakverandering merkbaar is.

De Ned. garnalenvisserij haalde in sept. en okt. 1982 enorme vangsten binnen, gemiddeld ca. 1200 kg per visdag; dat is tweemaal zo hoog als in voorafgaande jaren. De ontwikkeling van de garnaal kan samenhangen met: 1. de sterk toegenomen hoeveelheid voedsel in het water van de Rijn bij Hoek van Holland; 2. waterstaatkundige werken bij Hoek van Holland, waardoor het water van de Rijn geconcentreerd wordt geloosd, beter wordt gemengd met zeewater en helderder is en het produktievermogen van het water in de kustzone kan toenemen; 3. de verminderde predatiedruk van jonge kabeljauw op de garnalenstand als gevolg van drie achtereenvolgende zwakke jaarklassen.

In het kustgebied ten zuiden van Den Helder steeg de jaaraanvoer van garnalen van 1 mln. kg in 1981 naar 3,4 mln. kg in 1982. De Waddenzeevisserij zakte van 1,8 mln. kg naar 1,1 mln. kg garnalen.

In België werd in 1981 met de garnalenvisserij ca. 800 t garnalen opgehaald (vooral in Zeebrugge); dat is minder dan in de jaren zeventig (ca. 1000 t).