Gepubliceerd op 01-12-2020

dosis-effectrelatie

betekenis & definitie

de relatie tussen de hoeveelheid van een stof of een stralingsdosis en het effect ervan op een organisme. Een stof kan afhankelijk van de dosis verschillende effecten hebben.

In het algemeen zal de relatie tussen de dosis en een effect, als die in een grafiek wordt uitgezet, een S-vormige curve te zien geven. Pas boven een bepaalde dosis (het zgn. no effect level) treedt er enig effect op, waarna dit ongeveer evenredig met de dosis toeneemt tot het maximaal is (b.v. 100 % sterfte).Bij de grootte van het effect speelt behalve de dosis ook de gevoeligheid van het organisme een belangrijke rol. Deze is afhankelijk van o.a. leeftijd, geslacht en gezondheidstoestand. De dosis-effectrelatie kan meetbaar zijn op een continue schaal, zoals gewichtsafname, bloeddrukstijging, enzymremming, dan wel van het ‘alles of niets’ type zijn, zoals sterfte. In dat laatste geval wordt gesproken van een dosis-responsrelatie, waarbij de respons overeenkomt met het percentage reageerders uit een groep gelijk behandelde dieren. Bij de mutagene en carcinogene effecten heeft de relatie met de dosis een apart karakter (→ carcinogenese).