Gepubliceerd op 01-12-2020

biologische beschikbaarheid

betekenis & definitie

mate waarin en snelheid waarmee een chemische stof door het organisme vanuit de darm, longen, kieuwen of de huid wordt opgenomen. Dit gegeven is in de toxicologische risico-evaluatie van groot belang.

De concentratie van een bepaalde chemische stof in het milieu te zamen met de biologische beschikbaarheid bepalen de grootte van het (schadelijk) effect. De biologische beschikbaarheid wordt bepaald door o.a. de vorm waarin de chemische stof wordt aangeboden, de plaats van toediening en de fysiologische conditie van het organisme. Zo treedt loodvergiftiging vnl. op ten gevolge van blootstelling aan anorganisch lood in stof- of dampvorm. Daarbij speelt de opname via de mond (en in mindere mate via inademing) de belangrijkste rol; de opname via de huid is alleen van belang voor organische loodverbindingen als tetraëthyllood. Alcoholisme verhoogt de loodopname tot een veelvoud, en daarmee het risico van vergiftiging. Het onoplosbare bariumsulfaat is niet toxisch na orale toediening, terwijl de oplosbare bariumzouten (bariumchloride) zeer giftig zijn.