Gepubliceerd op 01-12-2020

acetylcholine-esteraseremmers

betekenis & definitie

(cholinesteraseremmers, AcChE-remmers), verzamelnaam voor chemische verbindingen die remmend werken op de verschillende Cholinesterasen (enzymen) in het centrale zenuwstelsel, in rode bloedlichaampjes en in het bloedplasma. De enzymremming resulteert bij de AcChE-remmers. in een ophoping van acetylcholine in de zenuwknopen van het zenuwstelsel en bij de eindplaatjes op de overgang van zenuw naar spier.

Acetylcholine speelt een belangrijke rol bij de impulsoverdracht van de ene zenuwcel naar de andere. Ophoping ervan veroorzaakt afwijkingen in de functies van het zenuwstelsel en van de spieren. Bij een vergiftiging zijn hierdoor vooral de werking van het hart en de ademhalingsorganen gestoord. Afhankelijk van de eigenschappen van de AcChE-remmende verbinding kan de remming van voorbijgaande of blijvende aard zijn. Deze middelen worden toegepast als bestrijdingsmiddel tegen op de huid voorkomende parasieten.Dichloorvos (een organofosfaat), carbaryl en propoxur (carbamaten) worden toegepast in vlooienbanden of depperstiften. Zij veroorzaken bij de hond of kat een geringe, reversibele blokkering van het AcChE en worden snel gemetaboliseerd en uitgescheiden zodat het dier geen schade ondervindt. Het AcChE van de parasiet (luizen, vlooien, teken) wordt echter inreversibel geremd, met als gevolg excitatie, verlamming en dood. Organofosfaten (parathion, malathion enz.) en carbamaten worden op ruime schaal toegepast als insekticide in de land- en tuinbouw, bij grote en kleine huisdieren en pluimvee. Het onoordeelkundig dan wel crimineel gebruik van m.n. parathion heeft geleid tot vergiftigingen met fatale afloop bij de mens. Het (strafbare) misbruik van parathion e.d. tegen zaaizaadetende vogels komt nog geregeld voor, ondanks de mogelijkheid van herkenning van de doodsoorzaak bij vergiftigde vogels.