inwendige energie van de aarde, m.n. die welke inzetbaar is in de energievoorziening (en dan ook wel geothermische energie genoemd). De warmte die uit het inwendige van de aarde komt, wordt veroorzaakt door het uiteenvallen van radioactieve elementen die van nature daar aanwezig zijn, zoals uraan en thorium.
De warmtestroom uit de aarde is ongeveer een tienduizendste deel van de warmtestroom naar de aarde door zonnestraling, en zij veroorzaakt in de buitenste lagen van de aardkorst een temperatuurverschil van 30-40 °C per kilometer. Gebruik van aardwarmte kan slechts op die plaatsen waar stoom en heet water aan het oppervlak komen, of heetwatervelden en gebieden met hete, droge rotsen aangeboord kunnen worden. Stoom en heet water die onder hoge druk vrijkomen, (geisers) kunnen worden gebruikt voor elektriciteitsproduktie (b.v. in Japan, Italië, Nieuw-Zeeland, de vs en Ijsland) en kunnen direct gebruikt worden voor verwarming van huizen (Reykjavik). Het water uit heetwatervelden kan gebruikt worden voor verwarmingsdoeleinden, zoals dat in Frankrijk en Hongarije wordt gedaan.Ook in Nederland zijn heetwatervelden aangetoond, o.a. onder de Noordzee en onder het Westland. Deze liggen echter op diepten van 2000-3000 m.
Heet water dat zich in poriën van gesteenten bevindt, kan daar door injectie met koud water uit gewonnen worden, waarbij tevens het koude water de temperatuur van het gesteente aanneemt en ook benut kan worden. Omdat de warmte-overdracht uit het omliggende gesteente langzaam gaat, zal dit type energiebron over het algemeen sneller uitgeput raken dan de heetwatervelden. Voor het benutten van de warmte in hete, droge rotsen wordt overwogen deze rotsen onder druk te splijten en koud water te injecteren in de scheuren. Als het water de warmte uit het gesteente heeft opgenomen, wordt het opgepompt en gebruikt voor verwarmingsdoeleinden. Ook hier geldt dat deze bron een relatief korte levensduur heeft; bovendien is het voorafgaand geologisch onderzoek kostbaar. Volgens een ruwe schatting zijn onder ongeveer een derde deel van Nederland warmwaterreservoirs aanwezig met een potentieel dat overeenkomt met ongeveer 500 mrd. m3 aardgas.
Veel van deze reservoirs zullen waarschijnlijk nooit economisch exploiteerbaar zijn. Wel bestaan plannen om de warmwaterreservoirs onder het Westland te benutten voor verwarming van huizen of tuinbouwkassen. Het Nationaal Onderzoek Programma Aardwarmte zal uitsluitsel moeten geven over het directe gebruik en de economische haalbaarheid van aardwarmte. Bij het opsporen van aardwarmtebronnen kunnen giftige gassen vrijkomen, terwijl het boren zelf met nogal wat lawaai gepaard gaat. Veelal bevat het opgepompte water uit de heetwatervelden hoge concentraties aan mineralen (zouten), zodat na afstaan van de warmte aan schoon water (via dure warmtewisselaars) het water weer teruggepompt moet worden. Vrijkomen van dit verontreinigde water kan ernstige schade veroorzaken aan de vegetatie en aan het grondwater dat vlak onder het aardoppervlak aanwezig is.
