Volgens Otterbjörk is een oudere vorm Götstaf, met de betekenis götarnas stav, dit betekent ongeveer 'steun der götar (bewoners van Götaland)'. Op grond van Slavische invloed aan het eind van het Viking-tijdperk wordt er ook wel een Oudslavische naam Gostislaw in gezien (Indogermaanse *ghosti 'vreemdeling', vergelijk Nederlands gast en -slaw 'roem').
Verschillende koningen van Zweden droegen de naam, maar hij heeft zich over Europa verspreid door Gustaaf Adolf (1595-1632). Hij wordt beschouwd als verdediger van het protestantisme, met name in Duitsland. Dit werd vooral zo na 1832, de herdenking van zijn sterfdag (in de slag bij Lützen, 1632). De naam verbreidde zich daardoor snel. De Gustaf Adolf-vereniging heeft hiertoe veel bijgedragen. Nog vaak worden deze twee namen tezamen gegeven.
