Woordenboek van medische eponiemen

T.Beijer en C.G.L.Apeldoorn (1998)

Gepubliceerd op 17-06-2020

wybertje

betekenis & definitie

ruitvormig dropje, samengesteld uit suiker en Succus liquiritiae (zoethout). Volgens Grauls gebruikt ongeveer 75 procent van de Nederlandse bevolking wel eens dit dropje, dat een zekere Duitse dokter Wybert in 1846 volgens eigen recept vervaardigde. Nadat in 1906 de eerste fabriek in Duitsland werd opgericht, kwamen de eerste wybertjes in een kartonnen doosje twaalf jaar later in Nederland.



Yersinia
een in 1964 als afzonderlijk genus afgescheiden groep van Pasteurella, genoemd naar de Zwitserse bacterioloog Alexandre Émile Jean Yersin (1863-1943). Onafhankelijk van Kochs leerling, de Japanse bacterioloog Shibasaburo Kitasato (1856-1931), ontdekte Yersin tijdens een pestepidemie in Hongkong de Pasteurella die de ratte- en mensepest veroorzaakt. Deze Pasteurella pestis noemt men tegenwoordig de Yersinia pestis.

De in Parijs werkzame Yersin is verder bekend gebleven doordat hij samen met Pierre Roux (1853-1933), een leerling van Pasteur, het door de difteriebacil geproduceerde exotoxine ontdekte.

Tot de Yersinia rekent men behalve de Yersinia pestis de Yersinia enterocolitica en de Yersinia pseudotuberculosis. Yersinia enterocolitica is de verwekker van yersinose, een soms op appendicitis, soms op ileitis terminalis lijkend ziektebeeld, gepaard gaand met koorts en diarree. Yersinia pseudotuberculosis verwekt pseudotuberculose bij knaagdieren; soms kunnen door dit micro-organisme bij mensen tuberculose-achtige longziekten ontstaan.