Head-zones

betekenis & definitie

overgevoelige en pijnlijke huidgebieden, corresponderend met inwendige organen die ziek zijn.

Sir Henry Head (1861-1940), als neuroloog verbonden aan het London Hospital, verwierf een zekere vermaardheid door zijn onderzoek naar gevoelsstoornissen. Overbekend is het klassieke experiment dat hij samen met de Engelse antropoloog W.H. Rivers (1864-1922) verrichtte. Bij zichzelf liet Head een gevoelszenuw in de onderarm doorsnijden en daarna de zenuweinden met zijde weer aan elkaar hechten. Gedurende de herstelperiode waren de onderzoekers in staat het terugkeren van het gevoel in kaart te brengen. Volgens Head geschiedde het herstel van het gevoel in twee fasen. De drempel van het gevoel dat aanvankelijk terugkeerde, lag veel hoger dan op zijn andere arm. De pijn, aldus Head, had een grof, primitief en ongenuanceerd karakter. Nadat er weer een zekere gevoeligheid opgetreden was, brak de tweede herstelfase aan. De drempel was nu vrijwel gelijk aan die van de andere arm, het gevoel was scherp gelokaliseerd en informatief. Volgens beide onderzoekers, mogelijk geheel in de ban van de evolutietheorie van hun Londense collega John Hughlings Jackson (1835-1911), veroorzaakte dit onderzoekje een ‘korte heropvoeding van de evolutie van het zenuwstelsel’. In de eerste fase van het herstel kwam dat primitieve, rauwe, oude zenuwstelsel weer tevoorschijn in zijn oorspronkelijke gedaante. Ontdaan van de remmende invloed van de meer ontwikkelde stadia, drukte het zich onbeheerst vulgair uit. Hoe meer de zenuw herstelde, ‘hoe meer de hond onder de huid weer werd getemd en aangelijnd’ (Miller).

Op de interpretatie van hun onderzoek valt het een en ander aan te merken. Elke objectiviteit ontbreekt en de conclusies zijn niet echt logisch.

Het lijkt zeer onwaarschijnlijk, aldus Miller, dat het zenuwstelsel vroeger zo primitief geweest is. Hun onvoorwaardelijk geloof in Jacksons evolutietheorie over ziekten van het zenuwstelsel heeft in hun conclusies waarschijnlijk de grootste rol gespeeld.

Als clinicus is Heads naam verbonden aan een merkwaardige halfzijdige affectieve gevoelsstoornis (het Head-Holmes-syndroom) die hij samen met zijn collega, de neuroloog Sir Gordon Morgan Holmes (1876-1965), in 1911 beschreef: ‘Sensory disturbances from cerebral lesions’1.

1 Brain London 341911,102