handgreep van Mauriceau

betekenis & definitie

deze verloskundige methode ter ontwikkeling van het nakomende hoofd, toegepast bij stuitligging, is genoemd naar de Franse verloskundige François Mauriceau (1637-1709). Deze techniek, die later verbeterd werd door de Engelse verloskundige William Smellie (1697-1763), auteur van On theorie and practise of midwifry (1752), en de Duitse gynaecoloog Gustav A.C. von Veit (1824-1903) noemt men ook wel de handgreep van Veit-Smellie.

Mauriceau, Parijzenaar van geboorte, was lid van het chirurgijnsgilde Saint-Cóme. In het Hôtel-Dieu hield hij zich voornamelijk bezig met de obstetrie. Mauriceau was een der eersten die op grond van eigen waarnemingen de gehele verloskunde beheerste. In 1668 verscheen zijn beroemdste werk: Traité des maladies des femmes grosses et de celles qui ont accouché. In deze driedelige studie behandelt hij achtereenvolgens de anatomie van de vrouwelijke genitalia, de ziekten van de zwangere vrouw, de normale en abnormale partus en de zorg voor moeder en kind in het kraambed. In dit werk, dat verscheidene vertalingen mocht beleven (1n 1683,1759 en 1773 verschenen de Nederlandse vertalingen), rekende Mauriceau af met veel onjuiste voorstellingen op verloskundig gebied. Tevens stelde hij nieuwe feiten en handgrepen aan de orde (Lindeboom, 1993).

Mauriceau was een fel tegenstander van de keizersnede, die hij zelfs officieel wilde laten verbieden. Ook het gebruik van de verlostang, in zijn tijd bekend als het ‘geheim’ van de Engelse familie Chamberlen, ried hij ten sterkste af. Een poging van Hugh Chamberlen (1630-1702), een van de vele telgen uit die familie van vooraanstaande Engelse verloskundigen, om Mauriceau het ‘geheim’ te verkopen, was vergeefs.

Mauriceau, een van de grondleggers van de moderne verloskunde, propageerde de bevalling in bed. Het gebruik van de baarstod, in die tijd usance, was volgens hem minder veilig. In verticale houding verliep de baring soms te snel, waardoor de kans op rupturen aanzienlijk kon toenemen. Ook kon de verloskundige de baby tijdens de baring in horizontale ligging beter waarnemen (Van der Waals).