Woordenboek van medische eponiemen

T.Beijer en C.G.L.Apeldoorn (1998)

Gepubliceerd op 17-06-2020

galvanisatie

betekenis & definitie

behandeling met galvanische stroom (galvanotherapie); galvanocaustiek: toepassing van de door galvanische stroom in een platinadraad verwekte gloeihitte om weefsel weg te branden (ook wel elektrocaustiek genoemd) en galvanocauter: instrument waarmee galvanocaustiek uitgeoefend wordt (ook wel elektrocauter geheten). Het zijn allemaal eponiemen van Luigi Galvani (1737-’98).

Galvani, geboren in Bologna, studeerde in zijn geboorteplaats geneeskunde en werd daar in 1762 hoogleraar in de anatomie. Behalve met de ontleedkunde hield hij zich bezig met de chirurgie en de obstetrie. Bij toeval ontdekte hij de elektrische prikkelbaarheid van de zenuwen in een kikkerpoot. Over deze toevalsbevinding doen veel verhalen de ronde. Een van deze is dat van Rosie Boycott: Op een goede dag was de hoogleraar met veel liefde bezig kikkerbilletjes voor zijn zieke echtgenote te bereiden. Bij het schoonmaken van de billetjes viel het hem op dat de spiertjes zich samentrokken wanneer hij het kikkervlees aanraakte met een mesje dat gemaakt was van twee verschillende metalen, ijzer en koper. Zijn verklaring van het verschijnsel was dat de kikkers niet alleen elektriciteit ontwikkelden, maar ook nog na hun dood deze ‘dierlijke elektriciteit’ bezitten. In 1791 publiceerde hij zijn experimenten en verklaring in zijn boek: De viribus electricitatis in motu musculari commentarius.

Later zou zijn landgenoot Alessandro Volta (1745-1827) de juiste verklaring geven. De elektriciteit was niet dierlijk, maar ontstond door een chemische reactie in het galvanisch element, de twee metalen in Galvani’s keukenmesje, waardoor elektriciteit kon worden opgewekt. De ontstane gelijkstroom, de ‘dynamische elektriciteit’, noemde Volta later galvanisch. Galvani’s ontdekking was van zeer groot wetenschappelijk belang, echter op een geheel andere wijze dan hij zelf gemeend had.

Galvani’s naam leeft ook voort in galvanische duizeligheid (zie volt, Voltaschwindel); galvanisme, door scheikundige werking opgewekte elektriciteit; galvanometer, toestel voor meting van zwakke elektrische stroom door middel van de afwijking van een vrij zwevende magneetnaald; galvanoscoop, toestel voor het aantonen van elektrische stroom, en galvaniseren, galvanisch met een dunne laag metaal bedekken, bijvoorbeeld ijzer verzinken.