foramen Monroi

betekenis & definitie

foramen interventriculare. Deze opening tussen de laterale en de derde hersenventrikel is genoemd naar de Schotse anatoom Alexander Monro 11 (1733-1817).

Alexander Monro II was een van de telgen uit een artsenfamilie die voor de universiteit van Edinburgh van zeer grote betekenis geweest is. Aan zijn grootvader John Monro (1670-1740), een chirurgijnarts, is het te danken dat het stadsbestuur van Edinburgh er ten slotte in toestemde het anatomisch onderwijs binnen de pas opgerichte medische faculteit van de universiteit toe te laten. Aan de sinds jaren bestaande vete tussen chirurgijns en artsen kwam een eind; onder het toeziend oog van het stadsbestuur waren ze bereid samen te werken (Luyendijk-Elshout, 1977).

Johns zoon Alexander Monro I (1697-1767) studeerde geneeskunde in Londen, waarna hij in Leiden de colleges van Boerhaave volgde. Op jeugdige leeftijd, in 1720, werd hij instructor anatomiae in de chirurgijnshal te Edinburgh. Alexander, een uitermate kundig docent, kampte door zijn grote schare leerlingen geregeld met een tekort aan kadavers. Evenals Londen kende de stad Edinburgh haar body snatchers, lieden die geroofde lijken aan het chirurgijnsgilde te koop aanboden. Op een dag was een aantal van deze lijkenrovers op weg naar het galgenveld om zich in het bezit te stellen van het lijk van de opgehangen Maggie Dickson, een jonge prostituée. Tussen de snatchers en een aantal aanbidders, die treurend haar lijk bewaakten, ontstond een handgemeen. In het vuur van het gevecht viel het lijk van de galg. Tot ieders grote verbazing bleek ze nog te leven; het meisje herstelde en bereikte de leeftijd van zeventig jaar.

Het incident had tot gevolg dat Alexander zijn functie in de chirurgijnshal verloor. Door dit voorval wist John Monro het stadsbestuur zo ver te brengen, dat het anatomisch onderwijs een academische status kreeg. Alexander vertrok van de chirurgijnshal naar een klein anatomisch theater dat in de universiteit ingericht was (Luyendijk Elshout, 1977). In 1725 werd hij hoogleraar in de anatomie en chirurgie. In het navolgende jaar verscheen zijn The anatomy of the human bones, een verhandeling over dc osteologie, en in 1744 verscheen An essay on comparative anatomy. Zijn verdiensten voor de jonge medische faculteit van de universiteit van Edinburgh zijn aanzienlijk.

In 1758 stond Alexander Monro I zijn leerstoel af aan zijn in 1755 gepromoveerde zoon Alexander Monro II (1733-1817). Deze Alexander wijdde zich voornamelijk aan de studie van het zenuwstelsel. Het naar hem genoemde foramen interventriculare beschreef hij voor het eerst in zijn Observations on the structure and functions of the nervous System (1783). Behalve het foramen draagt ook de bursa intratendinea, de in de pees van de musculus triceps brachii dicht bij het olecranon gelegen slijmbeurs, zijn naam: bursa Monroi. De verbindingslijn tussen navel en spina iliaca anterior superior heet ook wel de lijn van Monro. Met het punt van Monro bedoelt men de insteekplaats voor ascitespunctie, gelegen op de lijn van Monro op een derde van dc spina.

Sinds 1801 deelde de tweede Alexander zijn professoraat met zijn zoon Alexander Monro ni (1777-1846). Deze laatste telg van de befaamde Monro-dynastie studeerde en promoveerde, hoe kan het anders, te Edinburgh. Nadat zijn vader in 1808 zijn ambt neergelegd had, nam hij diens taak als hoogleraar in de anatomie en chirurgie over. Tot 1846 heeft hij zijn professoraat uitgeoefend; 126 jaren lang heeft de familie de zetel voor anatomie en chirurgie aan de universiteit van Edinburgh in haar bezit gehad (Lindeboom, 1993).