bauhinitis

betekenis & definitie

ontsteking van de valvula Bauhini (valvula ileocaecalis).

In 1579 beschreef de Zwitserse anatoom Gaspard Bauhin (1560-1624) de klep die zich aan de uitmonding van het laatste deel van de dunne darm in het zakvormige begin van de dikke darm bevindt. Bauhin is hiermee zeker niet de eerste of laatste geweest. De bekende Amsterdamse arts en anatoom Nicolaas Tulp (1593-1674) geeft in zijn Insigten over

de geneeskunst een uitvoerige verhandeling over de ‘darmclap’, die men vaak naar hem de valvula Tulpii noemt.

Bauhin (Bauhinus) werd in Bazel geboren. Nadat hij een medische studie in Padua, Montpellier, Parijs en Tübingen had gevolgd, promoveerde hij in zijn geboortestad in 1581 tot doctor in de geneeskunde. Nauwelijks een jaar later volgde een professoraat in het Grieks aan de universiteit van Bazel.

De leerstoel voor anatomie en botanie bekleedde hij zes jaar later; vanaf 1614 doceerde hij de praktische geneeskunde. Ook kreeg hij de aanstelling tot stadsgeneesheer en lijfarts van hertog Friedrich von Württemberg.

Op botanisch gebied werd hij een van de grondleggers van de systematische plantkunde. Zijn Pinax Theatri Botanici (1596) geeft een volledig overzicht van de botanie van zijn tijd. Zijn in Frankfurt verschenen Theatrum Anatomicum uit 1605 doet hetzelfde voor de ontleedkunde in die jaren.

Niet alleen in de darmklep leeft zijn naam voort. De Zweedse botanicus Carolus Linnaeus (1707-’78) eerde zijn voorloper door een lianengeslacht Bauhinia te noemen.

Gaspard Bauhin was de belangrijkste figuur van een heel geslacht van artsen en botanici. Zijn zoon Jean Gaspard (16o6-’8s) en zijn kleinzoon Jérôme (1637-?) traden in zijn voetspoor en werden hoogleraar aan de universiteit van Bazel.