Gevoelens van stress en onbehagen die ontstaan als men in een andere cultuur moet functioneren. De onderliggende oorzaak is het gegeven dat eigen normen, waarden en gedragingen ineens minder vanzelfsprekend lijken te zijn dan men al tijd had aangenomen.
Een cultuurschok uit zich meestal in een gevoel van desoriëntatie, lichte geïrriteerdheid en onbegrip over het gedrag van mensen, weerstand tegen andersoortig eten en de plaatselijke etiquette. Het bekende is weggevallen en het is moeilijk om aanknopingspunten te vinden die hetzelfde vertrouwde gevoel geven als je in je eigen land hebt. Mensen met een cultuurschok zijn daarom geneigd terug te vallen op wat vertrouwd is. Ze zoeken dus contact met landgenoten en proberen eigen eetgewoonten e.d. zoveel mogelijk vast te houden. Toeristen hebben over het algemeen minder last van een cultuurschok dan mensen die om wat voor reden dan ook langer in een andere cultuur leven. Ze blijven te kort en hebben te weinig contact met de plaatselijke bevolking. Wie langer in een andere cultuur verblijft, doorloopt meerdere fasen. Bij aankomst is er meestal eerst een gevoel van euforie, het nieuwe is leuk, uitdagend en spannend.
Vluchtelingen bijvoorbeeld zijn blij over hun aankomst in Nederland. Na enkele weken wordt de cultuurschok voelbaar. Pas na enige tijd, als iemand bekender is geraakt met de andere normen, waarden, gewoonten en gebruiken, mensen heeft leren kennen en misschien iets van de taal heeft geleerd, is er sprake van acculturatie. Uiteindelijk kan iemand zich zo thuis voelen in de andere cultuur dat er sprake is van evenwicht: hij of zij raakt geïntegreerd of voelt zich op velerlei manieren bicultureel. In het algemeen geldt dat een cultuurschok sterker wordt gevoeld als de nieuwe cultuur sterk afwijkt van de eigen cultuur. Mensen uit bijv. Afghanistan, Irak en India zullen eerder last van een heftige cultuurschok ondervinden als ze in Nederland komen dan Amerikanen, Zweden of Australiërs.
