Een herenhuis is een grote, statige woning die uit minimaal twee woonlagen en een hoge gootlijn bestaat. De huizen kunnen vrijstaand zijn, maar ook naast een aantal andere woningen zijn gebouwd. Vaak is van buitenaf al duidelijk te zien dat het om een herenhuis gaat.
Herenhuizen worden gezien als deftige, grote en royale woningen. Zij werden vroeger dan ook vaak bewoond door de rijkere mensen uit de samenleving. Deze huizen zijn vaak vooral buiten de steden te vinden, veelal vrijstaand. Maar de huizen staan ook in de steden zelf, zo worden ook de grachtenpanden in Amsterdam tot herenhuizen gerekend. Die woningen zijn vooral gelegen aan de Heren-, Prinsen- en Keizersgracht. In vroegere jaren woonden enkel de rijke en nobele heren in deze huizen. Het bouwen van een herenhuis heeft hoge bouwkosten en kon in die tijd dus alleen door de mensen met geld worden betaald. Bewoners van de huizen waren de grote burgerij, de hoge geestelijkheid en edelen. De binnenkant van een herenhuis kenmerkt zich door hoge plafonds, grote ramen en schouwen en sierlijk lijstwerk. Daar zijn vaak ook ramen van glas in lood te vinden.
