Literatuur, Geschiedenis en Theorie

J.A. Dautzenberg (2009)

Gepubliceerd op 08-02-2017

Hadewijch

betekenis & definitie

Vlaamse mystieke schrijfster van proza en poëzie (midden 13e eeuw?). Van haar leven is heel weinig bekend.

Ze hoorde waarschijnlijk tot de ‘mulieres religiosae’ of ‘begijnen’: vrouwen die niet als non in het klooster traden maar die zich wel in groepsverband aan godsdienst wijdden. Haar werk is geschreven voor deze vrouwen bij wie zij een leidende rol speelde en valt in vier categorieën uiteen. Allereerst schreef zij brieven aan de vrouwen die haar als geestelijke leidsvrouw zagen: 31 Brieven in proza en 29 Mengeldichten – eveneens brieven – in poëzie (hiervan zijn er dertien echter naar alle waarschijnlijkheid niet van haar hand). Ook in proza geschreven zijn de veertien Visioenen, waarin ze de openbaringen beschrijft die ze van God gekregen zou hebben en die haar bestempelden tot een uitverkorene van God. Ze gelden ‘als ongeveer het mooiste én het moeilijkste Nederlandse proza uit de Middeleeuwen’ (Frits van Oostrom).

Haar beroemdste werk zijn echter de 45 Strofische gedichten, geschreven onder invloed van de hoofse liefdespoëzie. Bij haar is de sensuele liefdeslyriek van troubadours voor een vrouw omgezet in extatische liefdeslyriek voor God, zonder wie de dichteres niet kan leven en wiens nabijheid zij voortdurend mist. Net als de troubadourteksten waren ook deze gedichten bedoeld om gezongen te worden, maar de melodieën zijn niet bewaard gebleven.