Literatuur, Geschiedenis en Theorie

J.A. Dautzenberg (2009)

Gepubliceerd op 08-02-2017

A. Roland Holst

betekenis & definitie

Nederlands dichter en prozaschrijver (Amsterdam 23.5.1888 – Bergen, N.H., 6.8.1976). Studeerde Frans te Lausanne (1906) en Engelse literatuur in Oxford (1908-‘11). Hij woonde vanaf 1918 in Bergen en was redacteur van De Gids (1920-33).

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat hij ondergedoken. Hij schreef de tekst voor het nationaal monument op de Dam en voor de Rotterdamse Doelen. Constantijn Huygensprijs 1948, P.C.Hooftprijs 1955, Prijs der Nederlandse Letteren 1959. Roland Holst is de schrijver van een groot aantal gedichtenbundels die een unieke plaats in de Nederlandse literatuur innemen omdat ze samen één groot geheel vormen in die zin dat ze allemaal bijdragen aan wat ‘de mythe van Roland Holst’ heet. Deze mythe, die is opgebouwd ‘uit puin van sagen’ volgens Menno ter Braak, is nergens expliciet door hem opgeschreven maar kan gedestilleerd worden uit de talrijke gedichten. In grote lijnen komt ze op het volgende neer:

Ergens in het westen ligt Elysium, het ‘eiland der gelukzaligen’, waarvan wij gescheiden zijn door de zee. De wind, de boodschapper van het eiland, voert ‘het lied van de zaligen’ mee, dat slechts enkelen van ons kunnen horen, met name de dichter (de ‘harpspeler’), wiens taak het is de mensheid de boodschap te brengen van de ‘Verborgene’. Hierdoor leeft de dichter als eenling tussen de mensen. Bij zijn taak wordt hij belaagd door twee gevaren: de door de techniek (symbool van de moderne tijd) beheerste massa, die niets van zijn boodschap wil weten, en zijn eigen aardsheid en zinnelijkheid waardoor hij het contact met het geestelijke en de Verborgene dreigt te verliezen.