Republiek in zuidelijk Afrika; op 24 oktober 1964 zelfstandig geworden.
Het latere Zambia behoorde sinds het einde van de negentiende eeuw tot de Britse kolonie Rhodesië; wegens de rijke kopervoorraden was het een belangrijk gebied. In 1902 begon de koperexploitatie; in 1911 werd het gebied Noord-Rhodesië genoemd. In 1953 vormden Zuid-Rhodesië, Noord-Rhodesië en Nyassaland de Centraal-Afrikaanse Federatie. In Noord-Rhodesië (Zambia) groeide het verzet tegen de dominante rol van Zuid-Rhodesië (het latere Zimbabwe). Dit samenwerkingsverband onder Brits toezicht viel in 1964 uiteen; Nyassaland werd onafhankelijk onder de naam Malawi, en Noord-Rhodesië onder de naam Zambia.
De eerste president Kenneth Kaunda transformeerde Zambia in 1973 in een eenpartijstaat. Onder zijn bewind werd Zambia een belangrijke frontlijnstaat in de strijd tegen de blanke minderheidsregimes in zuidelijk Afrika (Zuid-Afrika en Rhodesië). Ondanks de bodemschatten ging het economisch slecht met Zambia. Omdat het land niet over havens beschikte, was het voor het vervoer van kopererts afhankelijk van de buurlanden Tanzania en Mozambique; ook de dalende koperprijzen speelden Zambia in de loop van de jaren zeventig en tachtig parten. De Zambiaanse bevolking verzette zich tegen de harde besnoeiingen op de overheidsuitgaven, waartoe het Internationaal Monetair Fonds het land dwong in ruil voor leningen.
In 1990 kondigde Kaunda een nieuwe grondwet met een meerpartijenstelsel aan. Bij de eerste verkiezingen met meer partijen sinds 1968 werd op 31 oktober 1991 Frederick Chiluba met vijfenzeventig procent van de stemmen tot president gekozen. Kaunda kwam niet verder dan vierentwintig procent. De Movement for Multiparty Democracy (MMD, Beweging voor Meerpartijendemocratie) van Chiluba won tevens 125 van de 150 parlementszetels. Chiluba maakte de onder zijn voorganger doorgevoerde nationalisatie van een groot aantal bedrijven ongedaan. Hij kon daardoor op grotere financiële steun van westerse landen rekenen. In 1994 traden verscheidene ministers af wegens corruptie en handel in drugs.
