Gepubliceerd op 13-06-2017

Veertien Punten

betekenis & definitie

Programma van de Amerikaanse president Wilson, dat de basis vormde voor de vredesonderhandelingen aan het einde van de Eerste Wereldoorlog, die in het eerste halfjaar van 1919 werden gevoerd.

Op 8 januari 1918 hield Wilson een rede voor het Amerikaanse Congres. Daarin presenteerde hij zijn Veertien Punten die de wereldvrede zouden moeten garanderen. Ze bevatten onder meer de openbaarmaking van internationale verdragen, een vrije zee, een vrije wereldhandel, beperking van de bewapening, regelingen voor het kolonialisme en het vaststellen van grenzen in Europa op basis van het zelfbeschikkingsrecht van volken. Dat laatste voorstel betekende volgens Wilson dat Polen onafhankelijk moest worden en Elzas-Lotharingen door Duitsland aan Frankrijk zou moeten worden teruggegeven. Het laatste van de Veertien Punten betrof het oprichten van een internationale organisatie (de Volkenbond), die de wereldvrede moest bewaken en de uitvoering van de andere punten waarborgen.

Het vredesprogramma van Wilson stuitte op grote bezwaren van de Europese geallieerden Frankrijk en Groot-Brittannië, die de verslagen Centralen hard wilden aanpakken. Zij vonden het vredesprogramma op een aantal punten te idealistisch en daardoor te weinig realistisch. Ook de steun van het Amerikaanse thuisfront voor de Veertien Punten was aanzienlijk beperkter dan de president had verwacht. Dit bleek uit de weigering van het Congres om de Verenigde Staten tot de Volkenbond te laten toetreden. De betekenis van de Veertien Punten is daardoor beperkt gebleven.