Gepubliceerd op 30-07-2017

Laval, Pierre Jean Marie (1883-1945)

betekenis & definitie

Frans politicus; een van de belangrijkste leiders van Vichy-Frankrijk; premier van Frankrijk (1931-32; 1935-36 en 1942-44).

Laval werd geboren in Châteldon in de Auvergne als zoon van een caféhouder. Hij studeerde rechten, en werd een bekende advocaat die zich met name voor de arbeiders interesseerde. In 1903 liet hij zich als lid van de Franse Socialistische Partij inschrijven. Laval werd in 1908 burgemeester van Aubervilliers, een arbeidersbuurt in het noordoosten van Parijs. Van 1914-19 was hij kamerlid voor de socialisten. Laval had scherpe kritiek op Frankrijks deelname aan de Eerste Wereldoorlog; hij ontsnapte in 1918 wegens opruiing ternauwernood aan de gevangenis. Van 1924-27 was hij opnieuw volksvertegenwoordiger, dit keer als onafhankelijk links kamerlid. Laval werd in 1925 minister van Openbare Werken en in 1930 minister van Arbeid.

Inmiddels waren zijn politieke ideeën sterk verrechtst; in 1924 had hij de Socialistische Partij verlaten. In de jaren dertig was Laval diverse keren minister en premier. Omstreeks het midden van de jaren dertig begon hij toenadering tot Hitler te zoeken. Hij moest in januari 1936 als premier aftreden, nadat hij samen met de Britse minister van Buitenlandse Zaken Hoare een plan had opgesteld om een deel van Ethiopië aan Italië af te staan om daarmee de agressie van Mussolini af te remmen (Hoare-Laval-overeenkomst). De publieke opinie keerde zich toen echter tegen hem.

Na de Franse nederlaag in 1940 tegen Duitsland trad Laval tot het kabinet van Pétain toe. Hij koos openlijk voor samenwerking met Duitsland. Die houding riep zoveel weerstand op, dat hij in december 1940 moest aftreden. Op 28 augustus 1941 raakte hij bij een moordaanslag ernstig gewond. Op dringend verzoek van de Duitsers kwam Laval op 18 april 1942 terug in de regering van Vichy-Frankrijk. Hij werd er de machtigste man. Na de Duitse capitulatie in Frankrijk (1944) vluchtte Laval eerst naar Duitsland en vandaar naar Spanje dat hem politiek asiel weigerde. De Amerikanen arresteerden hem in Oostenrijk, en leverden hem vervolgens aan Frankrijk uit. Na een proces van vijf dagen werd hij op 9 oktober 1945 ter dood veroordeeld. Laval probeerde tevergeefs met gif zelfmoord te plegen. Op 15 oktober werd hij terechtgesteld.