Gepubliceerd op 13-06-2017

Gallipoli, Invasie in (april 1915-januari 1916)

betekenis & definitie

Mislukte invasiepoging van geallieerde troepen tijdens de Eerste Wereldoorlog op een Turks schiereiland.

Het schiereiland Gallipoli (in het Turks Gelibolu) ligt aan de noordkant van de Dardanellen en speelde van oudsher een belangrijke strategische rol, omdat het de doorvaart tussen de Middellandse en de Zwarte Zee beheerste. In november 1914 sloot de regering in Constantinopel de doorvaart door de Dardanellen, waardoor Rusland van zijn bondgenoten Frankrijk en Groot-Brittannië werd afgesneden (Dardanellenkwestie).

In april 1915 probeerden Britse en Franse troepen door een aanval via Gallipoli het Osmaanse rijk uit te schakelen en de Dardanellen weer voor de internationale scheepvaart te openen. Op 25 april landde een Frans legerkorps op de Klein-Aziatische kust; Britse en Australische troepen landden op de meest westelijke kaap van het schiereiland Gallipoli, en Australische en Nieuwzeelandse troepen in Ari Burnu, eveneens op Gallipoli. De voorbereidingen waren zó slordig geweest, dat de Turken goed waren geïnformeerd en daardoor sterke tegenstand konden bieden. Op 6 augustus volgde een nieuwe landing in de Suvla Baai van het schiereiland. Door te traag hun veroveringen uit te buiten, gaven de geallieerde troepen de Turkse generaal Moestafa Kemal de kans de invallers af te grendelen. Er ontwikkelde zich een uitzichtloze loopgravenoorlog. In december begon de terugtrekking van de geallieerde troepen. Ongeveer zesendertigduizend geallieerde militairen waren gedood en 82 000 gewond of krijgsgevangen gemaakt. De Turken leden vergelijkbare verliezen.

Minister van Marine Winston Churchill moest als architect van de mislukte invasie aftreden.