Een memoriaal is een dagboek (79b), waarin men de handelingen en voorvallen boekt die veranderingen veroorzaken in de grootte van (de bestanddelen van) het vermogen en die niet in een ander (gesplitst) dagboek worden opgetekend.
De term 'memoriaal’ werd oorspronkelijk gebruikt voor een register van allerhande zaken. Bij het toenemen van de onderwerpen van bemoeiing ging men aparte registers aanleggen voor veel voorkomende zaken, welke registers een eigen benaming kregen. Steeds bleef de behoefte bestaan aan een register tot vastlegging van die zaken, die elders niet konden worden ondergebracht, memoriaal geheten. Deze ontwikkeling komt men eveneens op andere terreinen tegen, onder andere in de boekhouding. Het memoriaal wordt daar toegepast in het dubbel boekhouden. In het memoriaal komen nooit ontvangsten en uitgaven voor; die boekt men in kasboek, bankboek en giroboek. Memorialen, niet in boekhoudkundige zin gebruikt, dienen beschreven te worden als: "register van . . .”.
Synoniem is diverse postenboek.
