Een manuaal is een register, waarin onder hoofden van rekening aantekening van inkomsten en/of uitgaven wordt gehouden.
Vgl. N.A.T. nr. 29: Een manuaal is een deel, waarin onder hoofden van rekening aantekening van inkomsten en uitgaven is gehouden.
Het manuaal komt voor in de kameralistische boekhouding.
Naast mengvormen van manuaal en legger komen ook manualen met daarin andersoortige gegevens voor. De zgn. staatboeken bevatten dikwijls een staat van bezittingen, gevolgd door een manuaal; ook dit is een mengvorm. Het verdient de voorkeur in de beschrijving zowel de hoofdfunctie als de nevenfunctie van het register duidelijk uit te laten komen. Zie ook de toelichting onder grootboek (86b).
