Hieronder verstaat men de regeringsvorm zoals die in de Grondwet voor het Koninkrijk Zweden werd vastgelegd en in werking is getreden op 1 januari 1975. Door deze grondwetswijziging behield de Koning zijn functie van symbool van het Rijk en zijn representatieve taken in binnen- en buitenland zoals bij staatsbezoeken.
De Koning behield ook zijn strafrechtelijke immuniteit. Gezien de symboolfunctie die de Koning bekleedt, is hij betrokken bij de opening van de Rijksdag (het parlement) en de totstandkoming van een nieuw kabinet. Het gaat hierbij echter om ceremoniële medewerking. De Koning is sinds 1975 niet meer betrokken bij regeringsbesluiten en speelt geen rol meer in het wetgevingsproces. Hij is sinds 1975 geen hoofd van de strijdkrachten meer en uit zijn naam wordt geen recht gesproken. Wel bekleedt de Koning, om zijn symboolfunctie te kunnen vervullen, titulair de hoogste militaire rangen.
Naast regelmatig overleg met de minister-president wordt de Koning drie keer per jaar officieel op de hoogte gehouden van de aangelegenheden van het Rijk in een door hem voorgezeten vergadering met de regering. Zo’n vergadering wordt ook belegd bij een regeringswisseling. De leiding bij een kabinetsformatie ligt sinds de grondwetsherziening in handen van de voorzitter van de Rijksdag.De Koning is tevens voorzitter van de Raad voor Buitenlandse Zaken, die verder bestaat uit negen leden van de Rijksdag, een advieslichaam voor overleg met de regering over buitenlandse zaken en internationale betrekkingen. Bij afwezigheid van de Koning kan de minister-president of de voorzitter van de Rijksdag de functie van staatshoofd gedeeltelijk waarnemen. Bij langdurige afwezigheid door ziekte of buitenlands verblijf neemt de vermoedelijke troonopvolger waar als ‘rijkshoofd’.
De functie van het Zweedse staatshoofd is door de verschillende bestanddelen waaruit deze bestaat complexer dan zij op het eerste gezicht lijkt. Het Zweedse model wordt vaak aangehaald in discussies over de modernisering van de Nederlandse constitutionele monarchie. Ook in het Zweedse model kan de Koning door zijn openbare optreden in binnen- en buitenland en door zijn symboolfunctie een samenbindende figuur zijn. Daardoor bezit hij mogelijkheden om invloed uit te oefenen op een wijze die in theorie niet zo sterk hoeft te verschillen van de manier waarop de Koning in Nederland functioneert.
