Het afnemen en/of afleggen van een eed of belofte bij het aanvaarden van een ambt of voorafgaand aan een getuigenis. Een eed wordt in Nederland besloten met een godsdienstige bevestiging (‘Zo waarlijk helpe mij God almachtig!’).
De eed wordt staande afgelegd, waarbij twee vingers van de rechterhand worden opgestoken. Sinds 1848 is het voor de Koning en de leden van de Staten-Generaal mogelijk om in plaats van de eed een belofte af te leggen, dat wil zeggen de godsdienstige affirmatie en de handopsteking achterwege te laten en in plaats daarvan te besluiten met ‘Dat beloof ik’. De Grondwet stelt dat de Koning zodra mogelijk wordt beëdigd en ingehuldigd in de hoofdstad Amsterdam, in een openbare verenigde vergadering van de Staten-Generaal. De beëdiging is voor de Koning echter geen voorwaarde voor het uitoefenen van zijn bevoegdheden. Wanneer het noodzakelijk is om een regent aan te stellen wordt ook deze beëdigd in een verenigde vergadering, die echter niet in de hoofdstad hoeft plaats te vinden. De koningin zelf beëdigt na een kabinetswisseling de nieuwe ministers en staatssecretarissen.
De beëdiging van de ministers gebeurt doorgaans in paleis Huis ten Bosch of paleis Noordeinde, waarna de traditionele groepsfoto op de paleistrappen wordt gemaakt. Eerst wordt de ministerpresident beëdigd en vervolgens de overige ministers in volgorde van de oprichtingsdatum van hun ministerie, tenzij ze al minister waren in het vorige kabinet. Alle staatssecretarissen worden later op diezelfde dag beëdigd. Als bewindspersonen tussentijds aftreden, ontvangt de koningin de nieuwe bewindsman of -vrouw voor beëdiging. Bij tussentijdse wisseling van portefeuille worden staatssecretarissen opnieuw beëdigd, aangezien hun positie verbonden is met die van de vakminister. Ministers die tijdens de kabinetsperiode een andere portefeuille op zich nemen, worden niet opnieuw beëdigd.
Andere hoge overheidsdienaren worden eveneens door de koningin persoonlijk beëdigd, zoals de gouverneurs van de Nederlandse Antillen en Aruba, en de vice-president en leden van de Raad van State. Deze ceremoniële plechtigheden vinden ten paleize plaats achter gesloten deuren. Bij beëdigingen is de directeur van het Kabinet der Koningin aanwezig.In Nederland zijn sinds de wijziging van de Eedswet uit 1916 de eedsformule en belofte voor iedereen gelijkgesteld. De belofte wordt afgelegd door degenen die om principiële redenen geen eed wensen te zweren.
Zie ook > benoemingen.
