normale fysiologische toestand die periodiek opkomt en gekenmerkt wordt door een vermindering van de activiteit, een verzwakking van de musculaire → tonus en de onderbreking van het → bewustzijn. De menselijke baby en sommige dieren (bijv. roofdieren) hebben een polyfasische slaap, d.w.z. hun dag is onderbroken door momenten van waken, met spieractiviteiten, en momenten van rust.
De mens en talrijke beesten daarentegen, hebben een monofasische slaap. Deze periodiciteit is naar alle waarschijnlijkheid gebonden aan de overheersing der zintuiglijke mechanismen: bij monofasische individuen is het gezicht fundamenteel (zij slapen dan ook ’s nachts), terwijl bij polyfasische wezens andere zintuigen het meest ontwikkeld zijn (gehoor, reuk, tastzin). De behoefte aan slaap is vitaal: een dier dat geen slaap krijgt, sterft. Wanneer men een normale hond inspuit met het serum van een hond die geen slaap gekregen heeft, slaapt deze eerste in. Langdurige slapeloosheid veroorzaakt dus een verandering van de lichaamsvochten (optreden van een niet geïdentificeerde stof, hypnotoxine genaamd, Piéron), welke het inslapen vergemakkelijkt. De chemische factoren zijn echter onvoldoende om de slaap te verklaren.
Recente studies van neurofysiologen hebben de overheersende rol aangetoond, die zintuigelijke prikkelingen spelen (deze houden de hersenen actief) en het bestaan van twee centra gelegen in de hypothalamus (hersenbasis), waarvan het een de slaap regelt (letsel daaraan veroorzaakt voortdurende slapeloosheid) en het ander het wakker worden bepaalt (letsel daaraan veroorzaakt slaperigheid). Slaap heeft een herstellende werking; er wordt daarom dan ook vaak gebruik van gemaakt → men wekt haar kunstmatig op door middel van verdovende middelen - bij de behandeling van sommige geesteszieken. Gedurende slaapkuren, die 10 tot 25 dagen duren, slaapt de patiënt geïsoleerd in een zeer rustige kamer, ongeveer 15 uur per dag en wordt hij slechts wakker om zich te voeden, toilet te maken of medicijnen in te nemen. Deze kuur is vaak voldoende om angsten te verminderen van mensen in neuropathische toestanden en om de patiënt ontvankelijk te maken voor → psychotherapie. → Functioneel II, Hypnose.
