Lexicon van de Psychologie

N. Sillamy (1965)

Gepubliceerd op 22-02-2023

MOTIVATIE

betekenis & definitie

Latijn: motivus — die beweegt), geheel der dynamische factoren welke iemands → gedrag bepalen. Het werk der neurofysiologen (Lashley) en ethologen (Lorenz en Tinbergen) heeft aangetoond dat het gedrag afhangt van interne veranderingen (van neuro-endocriene aard) en van externe prikkels (-^milieu) welke op de hersenen werken.

Het is bijv. mogelijk om het seksuele gedrag van een kat te stimuleren door zeer kleine hoeveelheden oestrogene hormonen in de zone achter de hypothalamus in te planten. Ook is het mogelijk een geit te doen drinken door op dezelfde plaats in haar hersenen een bepaald gedeelte elektrisch te prikkelen. De organische verandering welke door deze prikkels wordt teweeggebracht, doet een toestand van spanning ontstaan die het gedrag van het dier bepaalt. Men kan dus stellen dat de motivatie de eerste chronologische fase van het gedrag is; zij is het die het organisme in beweging zet, maar ze blijft bestaan totdat de spanning is verminderd.De klassieke psychologie onderscheidt motieven en drijfveren: de eerste zijn de verstandelijke oorzaken van onze handelingen, de tweede de → affectieve redenen. Maar dit onderscheid is kunstmatig en onjuist. Ten grondslag aan onze gedragingen ligt nl. niet alleen een oorzaak, maar een onlosmakelijk geheel van bewuste en → onbewuste, fysiologische, verstandelijke, affectieve en sociale factoren welke elkaar beïnvloeden. Organische omstandigheden werken op de geestesgesteldheid, maar deze kan weer op haar beurt het lichaam beïnvloeden (kwaadheid bijv. veroorzaakt een toevloed van bloed naar het gezicht dat rood wordt); anderzijds hangt iemands geestesgesteldheid nauw samen met culturele en socio-educatieve factoren. De motivaties van onze gedragingen zijn complex en vaak onbewust van aard. Soms weten we zelfs de diepe oorzaken van onze meest banale handelingen, zoals het kopen van een auto, niet. Er zijn tegenwoordig geen marktonderzoeken of reclamecampagnes die niet voorafgegaan worden door peilingen van de motivaties en gedragingen van de consument. → Aandacht.