De uitgestrekte laagte tussen het Gooi, de Utrechtse Heuvelrug en Veluwe. ·
Afgaande op haar huidige naam zou men kunnen denken dat de laagte in Gelderland ligt. Voor een belangrijk deel doet ze dat ook. Het westen van de vallei behoort echter tot de provincie Utrecht. In verband hiermee zou men de uitgestrekte laagte dus evengoed de Utrechtse Vallei kunnen noemen.
Een neutraler en juister alternatief lijkt de Utrechts-Gelderse Vallei, maar dit is wel een lange
benaming. Omdat we ons even ten noordoosten van Lunteren precies middenin Nederland bevinden zou de Centraal Nederlandse Vallei een andere topografisch verantwoorde aanduiding van de streek kunnen zijn. Kernachter klinkt echter de Centrale Vallei.
Vanwege de omstandigheid dat de laagte wordt ontwaterd door een zich in Amersfoort tot de Eem verenigend bekenstelsel zou Eemvallei ook kunnen. Verwarrend is dan echter dat het deel van de vallei waardoorheen genoemd riviertje loopt doorgaans als Eemland wordt onderscheiden.
Fysiografisch kan het gebied worden omschreven als een door het Scandinavisch landijs achtergelaten, weer grotendeels met afzettingen opgevuld tongbekken, in het midden waarvan enkele miniatuur stuwwallen oprijzen.
De sedimenten waarmee de vallei werd opgevuld bestaan bij het aardoppervlak voornamelijk uit zandige smeltwater- en windafzettingen. Het oppervlak vertoont kleine ruggen, waarvan sommige ondiepe dalachtige laagten begeleiden.
Het laagste noordelijk deel van de Centrale Vallei werd na de laatste ijstijd moerassig en in historische tijd vanuit de Zuiderzee overslibd. Dit gebeurde via de Eem. Het is dan ook geen wonder dat het laagste deel van de Gelderse Vallei gewoonlijk Eemland wordt genoemd.
