Waardgelders [Du. Wartgelder], huurtroepen in de 16e en 17e eeuw, die ook in dienst werden genomen wanneer niet tot directe actie behoefde te worden overgegaan.
In de Noordelijke Nederlanden waren het vooral troepen die een stedelijke overheid naast schutterij of garnizoen wierf om de orde te handhaven. Bij de → Scherpe Resolutie (1617) machtigden de Staten van Holland de steden waardgelders in dienst te nemen. Dit was op zichzelf een normale maatregel, maar druiste op dat moment in tegen de inzichten van stadhouder prins Maurits (→ Twaalfjarig Bestand). Hij dankte de waardgelders af.
