Nederlanden, aanvankelijk een algemeen-aardrijkskundige aanduiding voor lage landen. In de Middeleeuwen bedoelde men er de gehele Noordduitse laagvlakte mee, terwijl men toen over Nederland, Luxemburg en België sprak als de `laghe landen bi der see'.
In de 16e eeuw werden de Nederlanden in staatsstukken `de landen van herwaarts over' genoemd (Fr.: pays de par deça). Tevens kwam de term `de (Zeventien) Nederlanden' in zwang. Sinds 1585 spreekt men van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, naast de Spaanse (later Oostenrijkse) Nederlanden, die sinds 1830 België heten.