Geuzen [Fr. gueux, bedelaars], de oppositie in de Nederlanden tegen het gezag van → Filips II aan het begin van de → Tachtigjarige Oorlog. De oorsprong van de naam is niet volkomen duidelijk.
Waarschijnlijk heeft → Berlaymont bij de aanbieding van het eerste Smeekschrift in april 1566 (→ Compromis) tegen landvoogdes → Margaretha van Parma gezegd: `Ce ne sont que des gueux' (het zijn maar bedelaars). Gezien de moeilijke financiële situatie waarin de meeste edelen verkeerden, sloeg hij de spijker op zijn kop. De edelen zelf maakten dit spotwoord tot een erenaam.
