Lexicon Nederland en België

Liek Mulder (1994)

Gepubliceerd op 02-08-2017

Contrareformatie

betekenis & definitie

Contrareformatie (Tegen-Hervorming), benaming voor de rooms-katholieke reactie in de 16e en 17e eeuw op de → Reformatie. Tevens was de Contrareformatie een hervormingsbeweging binnen de → rooms-katholieke Kerk.

Op het Concilie van Trente (1545-1563) werden opvattingen van Luther en andere hervormers door nauwkeuriger geformuleerde leerstellingen bestreden; een reeks organisatorische maatregelen moest een einde maken aan tal van misstanden in de laat-middeleeuwse kerk. Van de Habsburgse vorsten → Karel V en → Filips II ondervond de rooms-katholieke Kerk veel steun, evenals van krachtige pausen als Paulus IV en Gregorius XIII. Desondanks kon niet worden verhinderd dat het calvinisme in de Noordelijke Nederlanden het heersend geloof werd. In de Zuidelijke Nederlanden, die trouw bleven aan het katholieke Spanje, overwon de Contrareformatie. De godsdiensttegenstelling was een belangrijk strijdpunt in de → Tachtigjarige Oorlog.