De nominale rente is het rentepercentage dat kredietverstrekkers vermelden bij hun kredietaanbiedingen. Dit percentage verschilt met het effectieve rentepercentage, omdat bij de nominale rente geen rekening gehouden wordt met extra kosten. De nominale rente is dus theoretisch, terwijl de effectieve rente de daadwerkelijk renteopbrengsten voor de kredietverstrekker omvat.
Naast de opbrengst uit extra kosten valt het effectieve rentepercentage hoger uit omdat bij de nominale rente uit wordt gegaan van een jaarlijkse betaling die achteraf gedaan wordt. In werkelijkheid betaalt een kredietnemer de rente echter periodiek (vaak maandelijks), waardoor de opbrengsten voor de kredietverstrekker hoger zijn. De kredietverstrekker krijgt het de rentevergoedingen namelijk eerder binnen en ontvangt van de bank over die inkomsten ook rente. Dit heet het rente-op-rente effect, omdat de ontvanger van rente ook rente ontvangt over de ontvangen rente.
Niet alleen kredietverstrekkers kennen nominale of effectieve rentepercentages. Ook bijvoorbeeld banken hanteren deze termen. Bij banken die rekeninghouders jaarlijks een rentepercentage uitkeren bestaat er geen verschil tussen de nominale en effectieve rente, omdat de rente achteraf wordt uitgekeerd, precies zoals gecommuniceerd is. Keert een bank maandelijks een rentepercentage uit, dan is er wel een verschil in nominale en effectieve rente.
Dit verschil is precies andersom als bij kredietverleners en kredietnemers, want een bank keert rente uit aan de rekeninghouders, terwijl kredietnemers rente betalen aan kredietverstrekkers. Bij een maandelijkse uitbetaling van de rente is de effectieve rente van een rekeninghouder dus hoger dan de nominale rente. Hierbij geldt dat hoe hoger de rente en het bedrag op de rekening is, hoe groter het verschil tussen de nominale en effectieve rente zal zijn.
