n e u t r. prŏpĭŭs, g e n.
ōris, s u p. proxĭmusI. C o m p. prŏpĭŏr
a. eig., (van plaats): naderbij gelegen, dichter bij, tumulus, Sall., c. a c c., montem, Sall., c. d a t., patriae, Ov.; s u b s t., propiora tenere, de naderbij gelegen plaatsen, Verg., en zo propiora flumini tenere, Tac.
b. overdr., (van tijd): dicht bij, epistola, jonger, Cic., puero quam iuveni propior, Vell.; s u b s t., veniunt ad propiora, Cic. | nader -, nauwer verwant, gradus, Ov., quibus propior Quinctio (dan Q.) nemo est, Cic.; meer gelijkend op, nader komend bij, tauro, Verg., sceleri, Cic., propior vero, waarschijnlijker, Liv., en zo propius est vero, m. a c c. c. i n f., Liv.; meer aan het hart liggende, - bevriend, vertrouwder, nauwer, amicus, Hor., societas, Cic., periculum, Cic., irae quam timori propior, meer geneigd tot enz., Tac.; meer genegen, welgezinder, propior Turno, Ov.; geschikter tot iets, vand. = beter, verkieslijker, delectatio, Ter., portus propior huic aetati, Cic., Latium supplemento propius esse, Liv.
II. S u p. proxĭmus
a. eig., (van plaats): zeer nabij, de naaste, via, oppidum, Caes., vicinus, Cic., ab alqo, Cic., c. d a t., huic pr. locus, Cic., c. a c c., mare, Caes. | s u b s t., proximi de naastbijstaanden, Caes., Phaedr., of - wonenden, Caes. (zie ook b); proximum, i, n. de nabijheid, nabuurschap, in proximo, Ter., ex proximo, Nep., proxima Illyrici of continentis, de naastbij gelegen punten, Liv., ook = de geschiktste, beste plaats, ibi proximum est, ubi mutes, Ter., ook = het eerstvolgende, proximum est, ut etc., Cic.
b. overdr., (van tijd): eerstvolgend, nox, Caes., annus, Cic., petitio, Cic., qui praefectus classis proximus post Lysandrum fuit, onmiddellijk na L. het bevel over de vloot had, Cic.; laatste, jongste, nox, Caes., dies, Cic., triennium, Nep., censor, qui proximus ante me fuerat, Cic., vand. proximo, zeer kort geleden, onlangs, Cic. | naast, zeer nabij komend, - gelijkend, id deo, Cic., veris, Hor., proximum vero est (het waarschijnlijkste is) m. volg. a c c. c. i n f., Liv.; naast (van verwantschap, rang enz.), cognatione, Cic., amore tibi proximi sumus, Cic., non nasci homini optimum esse, proximum (het naastbeste) autem quam primum mori, Cic., S u b s t., proximi, ōrum, m. de naasten = de evenmensen in ’t alg., Val. Max., ook = de naaste verwanten, en in ’t alg., de naaste omgeving, Cic., verder proximum, i, n. de naaste verwantschap, ex proximo mutuari licet, van in betekenis zeer na verwante woorden, Quint.; zeer gehecht aan, religioni suae, Cic.
