tŭli, lātum, ferre
I. in ’t alg.
a. eig., naar voren -, voor de dag -, te voorschijn brengen, - halen, aandragen, -brengen, alci pecuniam (sc. ex aerario), geven, Caes., nummos ex arca, Cic., commeatus ex agris deviis in viam, Liv.; uitleveren, arma, Caes., arma ex oppido, Caes.; vooruit-, uitbrengen, -steken, -strekken, digitum, Cic., caput, Ov., caput e stagno, Phaedr.; tonen, vertonen, laten zien, tabulas testamenti, Caes., in conspectum liberos, Caes., orationem, uitgeven, bekend maken, Cic.; laten groeien, - gedijen (van het klimaat), laurum, Plin. ep.
b. fig., aan het licht brengen, openbaren, bekend maken, alqd foras, Cic., alqd in medium, Cic., van een uitvinder, b.v. artem, Cic., Hor., alqd in aspectum lucemque, Cic., (door daden) aan de wereld tonen, ingenium, Tac.; openlijk uitspreken, vermelden, aanhalen, alqd, Cic., alqm, b.v. testes, Cic., alqd in medium, Cic., m. dubb. acc., Fabricios alci auctores, Cic.
II. praegn.
a. eig., voorwaarts -, verder dragen, - bewegen, - zetten, pedem, voorwaarts gaan (fig.), Hor., arma in Europam, Curt.; van militairen, signa, zich op mars begeven, Liv., castra, opbreken, Liv.; verder uitbreiden, fines agri publici paula tim, Liv., pomoerium, Liv., castra, Caes.
b. fig., verlengen, doen voortduren, alcs fata, Verg., beatam vitam usque ad rogum, Cic.; verschuiven, uitstellen, verdagen, diem, Liv., diem auctionis laxius, Cic., diem de die, Iust., nuptias aliquot dies, Ter., exercitum (de vergadering), Liv., res, stilstand der openbare zaken doen intreden, Cic., vand. res prolatae, stilstand der openbare zaken, Cic.
