product van de chemische industrie, dat oorspronkelijk bedoeld was als een surrogaat voor de zgn. echte of natuurzijde, doch dat langzamerhand meer is geworden een vezelmateriaal van eigen karakter, dat voor verschillende doeleinden in de plaats van zijde, wol, katoen en linnen kan worden gebruikt. De verschillende procédé’s om K. te bereiden, maken alle gebruik van een kunstmatig spinproces, dat een nabootsing is van het natuurlijke spinproces van de zijderups.
In het kort komen zij alle hierop neer, dat men een colloïdale oplossing van cellulose, cellulose-acetaat e.d. uit een spindop met fijne openingen spuit en daarna de oplossing tot coagulatie brengt, waardoor een reeks fijne draden wordt gevormd, die men tot een dikkere draad samendraait.Naar de verschillende methoden van fabricage onderscheidt men in hoofdzaak vier K.soorten, nl. de nitraat (Chardonnet)-zijde, de koperzijde, de viscosezijde en de acetaatzijde.
Nitraatzijde. Bij de fabricage gaat men uit van katoenlinters, die uit een zeer zuivere cellulose bestaan. De linters worden eerst mechanisch en daarna chemisch gereinigd. De cellulose wordt vervolgens genitreerd door onderdompeling in een mengsel van salpeter- en zwavelzuur tot het cellulosenitraat een bepaald stikstofgehalte bereikt heeft, waarbij het goed oplosbaar is in aether-alcohol.
Koperzijde. Voor de fabricage van koperzijde gebruikt men eveneens katoenlinters als grondstof, die na reiniging in ketels worden opgelost in koperoxyde-ammoniak. Het voordeel van de koperzijde is de bijzondere fijnheid van de vezel, waardoor zij een mooie zachte glans en een zijdeachtig aanvoelen krijgt.
Viscosezijde. Het procédé, dat op de duur verreweg het belangrijkste is geworden is het viscoseprocédé. Door behandeling van natroncellulose met zwavelkoolstof krijgt men natrium-cellulosexantogenaat, d.i. een slijmerige, kleverige vloeistof, die men tot kunstzijde kan verspinnen in een daarvoor geschikt spinbad. Als grondstof gebruikt men bij dit procédé houtcellulose.
Acetaatzijde. Het feit, dat al de genoemde K.soorten in natte toestand veel van hun sterkte verliezen, heeft geleid tot een ander proces, waarbij het eindproduct niet uit geregenereerde cellulose, maar uit cellulose-acetaat bestaat. Het acetaat van cellulose is evenals het nitraat oplosbaar in verschillende organische vloeistoffen en kan daaruit droog of nat versponnen worden. Als grondstof gebruikt men hier weer zorgvuldig gereinigde katoenfilters. De „Celanese” is wel het bekendst.
De V.S. zijn de grootste producenten van K. Van de totale wereldproductie neemt de Viscose K. ca 85 % voor haar rekening.
