(1762-1814), Duits idealistisch wijsgeer, hoogleraar in Jena en later in Berlijn. F. ging uit van het Ichbewusztsein, waarvan het bewustzijn van de dingen buiten ons slechts een product is.
Dit laatste bewustzijn noemt F. een „Tathandlung” van het ik, dat alles bepaalt: de wereld buiten ons is slechts materiaal en het bewerken van dit materiaal is onze plicht. Evenzo is het de plicht van de politicus, de massa als materiaal in zijn handen te zien en dienovereenkomstig te handelen. Want slechts een op een doel gerichte massa kan cultuur voortbrengen, al hebben ook individueel de burgers recht op eigendom en andere persoonlijke waarden. Hoofdwerken: Wissenschaftslehre, Die Bestimmung des Menschen, Reden an die deutsche Nation.
