Kunstgeschiedenis

Amsterdam Boek (1959)

Gepubliceerd op 27-01-2022

Vinci, Leonardo da

betekenis & definitie

(1452-1519), Italiaans schilder, beeldhouwer, tekenaar, architectuurontwerper, ingenieur en natuurvorser. Van 1466 tot 1478 is Leonardo leerling en helper van Verrocchio te Florence.

In de eerste plaats kreeg hij van Verrocchio een opleiding voor het maken van bronswerken. Zijn eerst bekende schilderij is een Annunciatievoorstelling; in 1474 schildert hij hetzelfde onderwerp nog eens. Daarna volgt een portret van Ginevra de Benei, ’Madonna Benois’ (Leningrad); dit schilderstuk is minder goed dan de voorstudie, wat bij Leonardo wel vaker voorkomt. In 1483 solliciteert hij naar een functie als ingenieur en architect te Milaan. Hier is hij werkzaam van 1483 tot 1499 voor Ludovico il Moro. Voor deze laatste schildert hij zijn twee concubines Cecilia Gallerini en Lucrezia Crivelli. In 1483 schilderde hij (vóór de twee laatste portretten) ’De Madonna in de grot’. Naast talrijke andere architectonische studies en ontwerpen maakt hij ook een ontwerp voor een bronzen ruiterstandbeeld van Francesco Sforza, dat evenwel niet uitgevoerd is. Van 1495 tot 1497 werkt hij aan ’Het laatste Avondmaal’ in het klooster Sta. Maria della Grazie, dat wegens het slechte materiaal sterk in kleur is achteruitgegaan. Na 1499 gaat hij naar Venetië en Mantua. Van 1500 tot 1508 is hij weer in Florence, waar hij het karton ’St. Anna-gedrieën’ vervaardigt. Daarna schildert hij het wereldberoemde portret van de vrouw van Francesco del Giocondo, ’La Gioconda’, ten onzent beter bekend als ’Mona Lisa’ (Louvre). Van 1508 tot 1513 verblijft hij opnieuw in Milaan, waar hij zich op wetenschappelijke studies, in het bijzonder de anatomie, toelegt. Hier schildert hij ’St. Annagedrieën’. Daarnaast maakt hij talloze tekeningen en studies met alle soorten van materiaal. Hij maakt o.a. een ontwerp voor een ruiterstandbeeld van Gian Giacomo Trivulzio. Van 1513 tot 1516 is hij in dienst van paus Leo X. Daarna gaat hij naar Frankrijk in dienst van Frans I. Op het kasteel Cloux bij Amboise schildert hij zijn laatste doek ’Johannes de Doper’,zie schilderkunst – vroege renaissanceFlorence;

zie schilderkunst – klassieke renaissance – Venetië;

zie schilderkunst - klassieke renaissance – Florence.