Vereniging van ambachts- of handelslieden die hetzelfde beroep of bedrijf uitoefenden, ontstaan in de Middeleeuwen. Het gilde bepaalde binnen de beroepsgroep aan welke kwaliteitseisen producten moesten voldoen, hoeveel werknemers iemand in dienst mocht hebben, loon, werktijden, etc. Niet iedereen mocht zomaar een ambacht uitoefenen.
Het gilde bepaalde dat je moest beginnen als leerjongen, in dienst bij een meester. Na een aantal jaren werd je gezel en na het afleggen van een meesterproef - een voorwerp waarmee je liet zien dat je het vak onder de knie had - werd je meester. Kunstenaars waren verenigd in het Sint Lucasgilde, genoemd naar de Heilige Lucas, de evangelist die ook schilder zou zijn geweest. Tijdens de Franse bezetting van Nederland aan het begin van de 19de eeuw werden de gilden opgeheven, maar Sint- Lucasgilden zijn er nog steeds, in de functie van schildergenootschappen.
