m., in bet. 1, 2, 3, 4 voeten (1 het onderste deel van het been bij mensen, ook: het afdruksel v. e. voet, het deel ener kous, dat de voet bedekt; 2 oude maat; 3 evenmatig deel van een vers; 4 onderste gedeelte van iets, steunvlak; 5 manier, wijze):
1. plat(te) voeten; voet voor voet; onder de voet(en) halen, a) afbreken, b) te voorschijn halen; onder de voet geraken, a) vallen en getrapt worden, b) bezwijken, c) ziek worden; dat gaat zover als ‘t voeten heeft, als de omstandigheden het toelaten; op staande voet, onmiddellijk, terstond; een portret ten voeten uit, in zijn volkomen gestalte; iem. de voet lichten, a) doen vallen, hem beentje lichten, b) onderkruipen, op behendige wijze er uitwippen; bij iem. een witte voet (of: een wit voetje) hebben (Z.-N. wit zijn bij iem.), in de gunst staan; zijn geluk met voeten treden, als nietswaardig vertrappen, roekeloos, ondoordacht zijn; zich uit de voeten maken, er van doorgaan, zich in veiligheid stellen; op vrije voeten stellen, uit gevangenschap ontslaan; iem. op vrije voeten laten, niet in hechtenis nemen; iem. iets voor de voeten werpen, van iets beschuldigen, bitter iets verwijten; iem. de voet dwars zetten, in het voortgaan belemmeren, tegenwerken; ergens vaste voet krijgen, ergens veel invloed verwerven; geven aan iets of iem., gelegenheid geven om vastigheid te krijgen, ruimte geven, steunen; dat heeft veel voeten in (Z.-N. op) de aarde, dat levert moeite en zwarigheid op; er staan vuile voeten in de pas geschrobde gang; een nieuwe voet breien; voetje voor voetje, langzaam; zie ook graf, spoelen, stijgbeugel, stuk;
2. de Amsterdamse voet, ruim 0.284 m; een Rijnlandse voet, 0.314 m; de Parijse voet, 0.3248 m; de Engelse voet, 0.304 m, thans 1000 voet = 300 m;
3. tweedelige voeten, zie jambe, trochaeus; driedelige voeten, zie anapest, dactylus;
4. de voet v. e. lamp, de voet v. e. berg; aan de voet der bladzijde;
5. zegsw. op grote voet leven, op weelderige of royale wijze; op goede voet met iem. staan; de zaken op dezelfde voet voortzetten; op voet van oorlog, op voet van vrede; op voet van gelijkheid (of: op gelijke voet); op gespannen voet, in minder goede verhouding; op de oude voet.
