Gepubliceerd op 11-11-2021

ruimte

betekenis & definitie

v. ruimtes, ruimten (1 plaats om zich uit te breiden of uit te strekken, zonder lidwoord; 2 plaats of afstand tussen twee zaken, tussenruimte; 3 speelruimte; geringe afwijking, vergund bij het door de wet nauwkeurig bepaalde gewicht en gehalte der muntstukken; 4 een door grenzen bepaalde plaats; 5 het heelal; het luchtruim; de volle zee, het ruime sop; 6 wisk. en natuurk. de onbegrensde uitgebreidheidr waarin zich de lichamen bevinden of bewegen; een begrensd deel daarvan; 7 in de wijsbegeerte als een vorm van denken; 8 grootheid, grootsheid; 9 rijkelijkheid; 10 overvloed van; 11 onbekrompenheid van middelen, welstand; 12 breedheid van opvatting, geest; onbekrompenheid; 13 verruimd gevoel, onbeklemdheid):

1. er is ruimte genoeg in dit huis voor een groot gezin; ruimte innemen, beslaan; ruimte maken door enige stoelen op zij te zetten; ruimte laten, fig. gelegenheid laten; ook van de tijd: ruimte van tijd;
2. de ruimte tussen twee regels; de ruimte (aan)vullen;
3. zie remedie 2; bij goudgeld wordt de ruimte scherper beperkt dan bij zilvergeld;
4. holle, kille ruimten, geheimzinnig met fakkels verlicht; een eetzaal, een kinderkamer en een ruimte voor allerlei rommel;
5. zonder bepaling: in de ruimte staren; praten, gezwam in de ruimte; de oneindige ruimte; fig. zich op de ruimte houden, a) zich buiten schot houden, zich niet blootgeven, b) zich niet verbinden door een belofte; geef hem. de ruimte, a) laat hem passeren, b) bemoei je niet met hem; de ruimte kiezen, a) zee kiezen, b) er van door gaan;
6. de ruimte tussen de grenzen ener figuur noemt men de inhoud of de grootte; de ruimte van deze kamer is 100 m3, kubieke inhoud;
7. ruimte en tijd zijn begrippen, die met onze voorstelling van alle zaken verknocht zijn;
8. ruimte van fantazie;
9. de ruimte der gift;
10. ruimte schaadt nooit, al is ‘t maar in geld, beurst, grote ruimte op de geldmarkt;
11. in (de) ruimte leven, de ruimte hebben;
12. ruimte van geest, hart, blik;
13. dit gaf mijn hart ruimte; Bijbel; In benauwtheyt hebt gy my ruymte gemaeckt, Ps. 4 : 2.