Gepubliceerd op 14-06-2016

Zonnevlekken

betekenis & definitie

Het oppervlak van de zon toont geregeld donkere vlekken: zonnevlekken. Het aantal zonnevlekken is een maat voor de activiteit van de zon. Hoe meer, hoe actiever.

Gemiddeld om de elf jaar maakt de zon een periode met veel zonneactiviteit door. Na een lange periode met weinig zonneactiviteit, neemt de kans op zonnevlekken de komende jaren weer toe. Wetenschappers verwachten de komende jaren echter een laag maximum. Zoals in de zeventiende eeuw tijdens het Maunder Minimum of de Kleine IJstijd van omstreeks 1620 tot 1740.

Een actieve zon produceert korte explosies van energie. Hierbij komen geladen deeltjes vrij. Als die deeltjes de aardse atmosfeer binnendringen, kunnen ze poollicht veroorzaken. De kans op poollicht is het grootst in jaren met veel zonneactiviteit. Uit het poollicht blijkt dat de energie-uitbarstingen op de zon invloed hebben op de aardse atmosfeer. De vraag is of de veranderlijke activiteit van de zon ook merkbaar is in het klimaat. Onderzoekers zijn al meer dan een eeuw op zoek naar mogelijke verbanden tussen de mate van activiteit van de zon en het klimaat.

Uit onderzoek op het KNMI blijkt dat de waargenomen opwarming in de eerste helft van de twintigste eeuw grotendeels te verklaren is door een combinatie van een afname van vulkaanactiviteit (vulkanen hebben een koelend effect) en een toename van de zonneactiviteit. In de tweede helft van de twintigste eeuw is de temperatuur nog veel sneller opgelopen. De gemiddelde zonneactiviteit is in deze jaren echter amper veranderd, maar sinds 1960 vonden enorme vulkaanuitbarstingen plaats. Mede daaruit blijkt dat menselijke activiteiten in belangrijke mate de oorzaak zijn van de warmer wordende wereld. Met name vanaf het midden van de twintigste eeuw.