XYZ van de klassieke muziek

Katja Reichenfeld (2003)

Gepubliceerd op 21-03-2017

Salvatore Sciarrino

betekenis & definitie

Salvatore Sciarrino (Palermo 1947) is een Italiaanse componist van poëtische muziek op het raakvlak tussen stilte en geluid. Hij hield van het gebruik van 'nietmuzikale'klanken,zoals ruis,het geratel van kleppen en boventonen.

Sciarrino begon op zijn vierde figuratief te schilderen, maar koos op zijn tiende voor 'informele abstractie'. Al snel raakte hij gefascineerd door muziek en op zijn twaalfde begon hij met componeren. Hoewel hij enkele mentoren had is Sciarrino grotendeels autodidact, hetgeen wellicht zijn oorspronkelijkheid en inventiviteit verklaart. Hij ontwikkelde een open oor voor de in de klassieke traditie als 'niet-muzikaal' beschouwde bijgeluiden van instrumenten, die hij uitbundig inzette in zijn bejubelde opera Amore e Psyche (1972). Sciarrino schept betoverende klankwerelden uit geruis, geklepper en etherische boventonen, die enkel kunnen worden genoten dankzij'de intensiteit van de stilte': deze prepareert ons voor zijn vaak uit het niets opkomende en weer wegebbende klanken. Schijnbaar fragmentarische flarden rijgen zich aaneen tot boeiende muzikale betogen, zoals in Aspem voor sopraan en ensemble (1978); lntroduzione all'oscuro voor ensemble (1981), of Studi per l'intonazione del mare voor een orkest van 100 fluiten, 100 saxofoons, percussie, stem en 4 fluiten saxofoonsolisten, waarmee in 2000 de gerestaureerde basiliek van Assisi werd ingewijd. Sciarrino schildert letterlijk met klank en beschouwt zijn werk als 'muzikale ecologie'. Onder het abstracte oppervlak schuilt een groot dramatisch inzicht niet voor niets schreef Sciarrino tot nu toe liefst negen muziekdramatische werken, met als voorlopige hoogtepunten de opera's Lohengrin (1982) en lnfinito nero (1998).

Oeuvre
50 kamermuziekwerken; 33 solostukken; 31 orkestwerken, vaak met (vocale) solisten; 28 arrangementen; 9 muziekdramatische werken; 8 werken voor toneel/radio/tv/film; 3 elektronische composities.