XYZ van de klassieke muziek

Katja Reichenfeld (2003)

Gepubliceerd op 15-03-2017

Reinhard Keiser

betekenis & definitie

Reinhard Keiser (Teuchern 1674-Hamburg 1739) was een Duitse operacomponist die aanvankelijk schreef in een pompeuze barokstijl en later in een lichtere, galante stijl. Hij gold als 'de grootste operacomponist ter wereld', aldus tijdgenoot en criticus Johann Mattheson, maar na zijn dood werd hij volledig vergeten.

Lang ging alle aandacht uit naar zijn grote tijdgenoten Bach, Händel en Telemann. Pas eind vorige eeuw werd hij herontdekt. De 25 van hem bewaard gebleven opera's bleken een goudmijn: levendig muziektheater met een grote afwisseling aan vormen (da capo aria's, arioso's en eenvoudige Duitse liederen, maar ook allerlei ensembles). Bovendien was zijn orkestbehandeling rijk aan klankkleur en ritmische motieven. Veel fantasie spreidde Keiser ook tentoon in de muzikale tekstillustratie en de uitbeelding van stemmingen en affecten. Maar Keiser was een man van de praktijk. Hij schreef opera's bij kilometers en nam het met de centimeters niet zo nauw. Zijn muziek is dan ook niet altijd even diepzinnig.

Keiser was afkomstig uit een dorp ten zuiden van Leipzig en werd opgeleid aan de Thomasschool in Leipzig. Zijn eerste standplaats was het hof van Brunswijk, vervolgens werd hij kapelmeester en van 1702 tot 1707 directeur van de Hamburgse opera (toen het enige Duitse operatheater voor het grote publiek). In het orkest zat een begaafde jonge violist: Händel, wiens eerste opera's Keiser uitvoerde. Zelf componeerde hij zo'n vijf opera's per jaar waarvan Croesus (1710) en Der Cameval von Venedig (1707) tot de succesvolste behoorden.

Oeuvre
Ca. 120 opera's waarvan 25 bewaard gebleven; wat religieuze werken en wereldlijke cantates.