XYZ van de klassieke muziek

Katja Reichenfeld (2003)

Gepubliceerd op 15-03-2017

Paul Dukas

betekenis & definitie

Paul Dukas (Parijs 1865-1935) was een Franse componist die eigenlijk alleen bekend is geworden door zijn symfonisch gedicht L'apprenti sorcier ('De tovenaarsleerling') uit 1897. Zoals veel van zijn tijdgenoten onderging hij de invloed van Franck, en daarnaast ook die van Debussy. In zijn composities maakte hij vaak gebruik van traditionele vormen die op een originele manier opnieuw behandeld werden.

Zijn oeuvre is bijzonder klein, veel is niet gepubliceerd. Bovendien was hij bescheiden én perfectionistisch. Zijn zelfkritiek bracht hem ertoe een deel van zijn composities te vernietigen. Opgeleid aan het Parijse conservatorium samen met Debussy werkte hij het grootste deel van zijn leven als leraar compositie aan datzelfde conservatorium en aan de École Normale de Musique, waar Messia en een van zijn leerlingen was. Daarnaast was hij een bekend muziekcriticus die ruim 400 artikelen schreef.

L'apprenti sorcier (1897) is een opvallend werk: het hoofdthema wordt geleidelijk ritmisch gevarieerd, een techniek die Stravinski later ook zal toepassen. De orkestratie is beeldend en suggestief, en verklaart de populariteit van de compositie, zeker nadat Walt Disney de muziek in Fantasia had gebruikt. Dukas' overige symfonische werk beperkt zich tot een aantal ouvertures en één symfonie. Hij schreef de muziek bij een ballet (La péri, 1912) en een opera, Ariane et Barbe-bleu (1907), waarin hij een aantal dramatische technieken van Wagner met die van Debussy probeerde te combineren, wat nogal anachronistisch overkomt. Toch werd de opera internationaal een groot succes en trok hij bij de eerste uitvoering in Wenen ook de aandacht van de kring rond Schönberg.

Oeuvre
1 symfonie; 3 ouvertures; 1 symfonisch gedicht; 1 opera; muziek bij 1 ballet; 2 liederen; 6 werken voor piano (waaronder 1 pianosonate).