Parafrase (Gr. paraphrasis, omschrijving), er zijn twee betekenissen:
1) het citeren van een gregoriaanse melodie in iets veranderde vorm binnen een polyfone compositie. Deze compositietechniek werd toegepast in de 15e en 16e eeuw.
2) een compositie die gebaseerd is op een bestaand werk of een bekende melodie, vooral om hiermee een spel te spelen ter meerdere glorie van de virtuositeit (bijvoorbeeld de operaparafrases voor piano van Franz Liszt).
