Jean Françaix (Le Mans 1912-Parijs 1997) was een Frans componist en pianist, wiens compositiestijl wordt gekenmerkt door gracieus gemak, vurigheid, melodische en instrumentale vindingrijkheid en humor. Zijn muzikale idioom is tamelijk traditioneel: 'Ik val niet flauw van afschuw bij het horen van een gewoon akkoord alsof het een daad van terreur is,' zei hij eens.
Françaix kwam uit een muzikale familie en heeg de muziek met de paplepel ingegeven. Zijn talenten werden dan ook snel onderkend en vanaf zijn tiende heeg hij les van Nadia Boulanger. Later studeerde hij compositie en piano aan het Parijs conservatorium. Françaix componeerde meer dan 200 werken in verschillende genres. Zijn eerste buitenlandse succes kwam met de uitvoering van het Concertino voor piano (1936) op het Kamermuziek festival van Baden-Baden. In een tijd waarin veel componisten componeerden in complexe en moeilijke toegankelijke stijlen als serialisme en atonaliteit, schreef Françaix spontaan en eenvoudig klinkende, gemakkelijk in het gehoor liggende werken. Hij componeerde tonaal, maar met een vrije, individuele toepassing van de harmonische regels. Vooral in zijn werk voor het theater (opera's en balletten) komt zijn gevoel voor ironie en satire naar voren en toont hij zijn verwantschap met componisten van Le Groupe de Six. Françaix was ook een uitstekend orkestrator. Hij bewerkte veel van zijn eigen werk voor orkest, maar ook dat van componisten als Chabrier, Mozart en Chopin. Zijn bekendste orkestbewerking is Poulencs L'histoire de Babar (1962), die hij op verzoek van de componist maakte.
Oeuvre
5 opera's; 14 balletcomposities; muziek voor 3 films; 57 orkestwerken; 8 kamermuziekcomposities; diverse vocale werken voor koor en solozang; verschillende orkestbewerkingen.
