Heinrich Isaac (Vlaanderen ca. 1450-Florence 1517) was een Vlaamse componist die evenals zijn tijdgenoot Josquin Desprez voornamelijk in Florence werkzaam was. Al in zijn tijd gold Isaac als een beroemdheid.
Vanwege zijn kosmopolitische aard was hij een belangrijke sleutelfiguur in de verbreiding van de Nederlandse polyfonie die door zijn toedoen ook het Duitstalige gebied bereikte. De naam van Isaac duikt voor het eerst op in een document uit 1484 uit Innsbruck. Vermoedelijk verbleef hij daar op doorreis naar Florence, waar hij door de kunstminnende vorst Lorenzo de' Medici, ('Il Magnifico') was benoemd tot diens hofcomponist. Na de dood van zijn Italiaanse broodheer trad hij in 1497 toe tot de hofhouding van de Oostenrijkse keizer Maximilaan I. In de daaropvolgende jaren reisde Isaac intensief. Hoewel Florence hem bleef trekken als een magneet werd hij afwisselend gesignaleerd in o.a. Innsbruck, Augsburg, Wenen en Konstanz. Als componist was Isaac verbazingwekkend productief. In zijn omvangrijke oeuvre combineerde hij de typisch Nederlandse contrapunttechnieken zoals imitatie, met de Italiaanse harmonische welluidendheid. Een belangrijk deel van zijn faam dankte hij aan zijn meerstemmige zettingen van de propriumdelen van de mis, die postuum onder de titel Choralis Constantinus in drie lijvige banden werden uitgegeven. De naam ervan verwijst naar de stad Konstanz, waar blijkens het voorwoord de bisschop van de plaatselijke Dom de opdrachtgever was. Ook componeerde Isaac een groot aantal meerstemmige wereldlijke liederen. Het lied Innsbruck, ich muss dich lassen, een 'afscheidscadeautje' bij zijn vertrek uit die stad, was al in zijn tijd zeer geliefd.
Oeuvre
36 volledige miscycli, ca. 100 polyfone mispropria; ruim 50 motetten en ca. 80 wereldlijke werken voor instrumentaal of vocaal ensemble op Nederlandse, Franse, Italiaanse en Duitse teksten.
