XYZ van de klassieke muziek

Katja Reichenfeld (2003)

Gepubliceerd op 15-03-2017

George Antheil

betekenis & definitie

George Antheil (Trenton 1900-New York 1959) was een Amerikaanse componist en pianist die als lawaaierige kwajongen rondwaarde in Berlijn en Parijs tijdens de jaren '20 van de vorige eeuw, en vele berucht geworden rellen ontketende. Hij studeerde compositie bij Von Sternberg en Ernest Bloch, en kwam in 1922 als concertpianist naar Europa. Daar nestelde hij zich met agressieve en jazzy klanken van eigen werk achter de piano op de traditionele podia en bewonderd door beroemde vrienden als James Joyce, Ezra Pound, Erik Satie en Pablo Picasso bestookte hij het publiek met gepeperde pianomuziek zoals Airplane sonata (1922), Sonata Sauvage (1923) en Jazz Sonata (1923).

Tijdens een optreden in Boedapest liet hij eens voor de morrende luisteraars de deuren van de concertzaal afsluiten. Hij legde een pistool binnen handbereik op de Steinway en speelde zijn programma ongestoord ten einde. Antheil:'Niemand miste een noot en ik geloof dat ik in zekere zin in Hongarije de weg heb vrijgemaakt voor de moderne muziek.' Zijn bijnaam werd de trotse titel van zijn autobiografie: Bad Boy in Music (1945). Hoewel hij een royaal oeuvre naliet, wordt hij nu vooral geassocieerd met het Ballet mécanique (1925, herzien in 1953), oorspronkelijk voor 16 pianola's. Het stuk werd gecomponeerd als filmmuziek bij de eerste abstracte film van schilder Fernand Léger en filmer Dudley Murphy. Wegens problemen met de synchronisatie werden film en muziek echter losgekoppeld.

Oeuvre
7 opera's; 5 balletten; ca. 28 orkestwerken waaronder 6 symfonieën; filmmuziek; liederen en koorwerken; 17 kamermuziekwerken waaronder 2 strijkkwartetten; ca. 22 pianowerken.