Gamba (lt. been) is een afkorting van viola da gamba, letterlijk: beenvedel, ter onderscheiding van de viola da braccio, de armvedel. De 'gamba' was de bas uit de vedelfamilie; hij werd tussen de benen gehouden zoals later de cello.
In de 16e en 17e eeuw was de gamba een zeer geliefd instrument; hij had zes snaren, gestemd in kwarten en tertsen, fretten op de toets ter oriëntatie van de vingers, een platte achterkant en 'hangende schouders'.